โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์

โดย นพ.สิทธิ์ หงษ์ทรงเกียรติ
อายุรแพทย์โรคข้อและรูมาติสซั่ม

 























1. โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์คืออะไร?
    โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์เป็นโรคข้ออักเสบเรื้อรังชนิดหนึ่งซึ่งในปัจจุบันยังไม่ทราบต้นเหตุที่แท้จริงของโรค แต่สันนิษฐานว่าอาจเกิดจากหลายปัจจัยร่วมกัน เช่น พันธุกรรม, การสูบบุหรี่, และภูมิคุ้มกันในร่างกายซึ่งผิดปกติไป ก่อให้เกิดเยื่อบุข้อหนาตัวผิดปกติ เกิดการอักเสบเรื้อรังของข้อและเป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ขึ้นในที่สุด

2. โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์มีอาการอย่างไร?
    ผู้ป่วยจะมีอาการปวดและบวมที่ข้อ โดยมากจะเริ่มต้นที่ข้อมือและข้อนิ้วมือก่อน ต่อมาอาจลามไปยังข้ออื่น ๆ ทั่วร่างกายเช่นข้อศอก, ข้อไหล่, ข้อนิ้วเท้า, ข้อเท้า
และข้อเข่า เป็นต้น บางรายอาจมีอาการเริ่มแรกเป็นอาการฝืดตึงตามข้อโดยเฉพาะหลังตื่นนอนในตอนเช้า ในบางรายอาจเกิดข้อผิดรูปร่างได้ ผู้ป่วยส่วนน้อย
อาจมีอาการนอกเหนือจากอาการทางข้อได้ เช่น กระดูกคอส่วนต้นเคลื่อน กระดูกพรุน โลหิตจาง โรคปอดและหัวใจ เป็นต้น ดังนั้นจึงควรมาพบแพทย์สม่ำเสมอ

3. โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์มีวิธีการวินิจฉัยอย่างไร
    แพทย์จะซักประวัติและตรวจร่างกาย แล้วจึงส่งตรวจเลือดหรือเอกซเรย์ตามความเหมาะสมของผู้ป่วยแต่ละราย บางรายอาจต้องอาศัยการตรวจเพิ่มเติม
 เช่นการเจาะตรวจน้ำไขข้อ เนื่องจากมีโรคบางโรคที่อาจมีลักษณะคล้ายโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ได้ 

4. โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์สามารถวินิจฉัยจากการตรวจเลือดได้หรือไม่
    การตรวจเลือดหาสารรูมาตอยด์ (Rheumatoid factor) เป็นเพียงส่วนประกอบที่ช่วยในการวินิจฉัยโรคเท่านั้น โดยต้องใช้ประกอบกับการซักประวัติ การตรวจร่างกาย
โดยแพทย์ รวมถึงเอกซเรย์และการตรวจอื่น ๆ

5. โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์มีวิธีการรักษาอย่างไร
    ยาที่ใช้ในการรักษาแบ่งออกเป็นสองประเภท ยาประเภทแรกเป็นยาแก้ปวด ยาประเภทที่สองเป็นยาปรับเปลี่ยนภูมิคุ้มกันซึ่งมีผลช่วยลดการถูกทำลายของข้อในระยะยาว ยาประเภทที่สองนี้จัดเป็นยาที่สำคัญมากสำหรับโรคนี้ โดยแพทย์อาจใช้ยาทั้งสองประเภทควบคู่กัน และปรับขนาดตามความเหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย สำหรับข้อที่ผิดรูปร่างไปแล้วอาจต้องอาศัยการผ่าตัดในกรณีที่ข้อนั้น ๆ มีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันของผู้ป่วย นอกจากนี้การบริหารร่างกายที่ถูกต้องเพื่อป้องกันข้อติดยึดรวมถึงการทำกายภาพบำบัดก็เป็นการรักษาร่วมที่สำคัญ

6. โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์สามารถรักษาให้หายขาดได้หรือไม่ และต้องรักษาไปนานเท่าใด
    โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์เป็นโรคเรื้อรังที่ต้องการการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่องในระยะยาว โรคนี้ถึงแม้จะไม่หายขาดแต่สามารถรักษาให้อาการดีขึ้นใกล้เคียงกับปกติได้
โดยผู้ป่วยต้องรับประทานยาตามที่แพทย์สั่งและมาตรวจอย่างสม่ำเสมอ นอกจากอาการทางข้อแล้วแพทย์ยังต้องตรวจเลือดเป็นระยะเพื่อเฝ้าระวังผลข้างเคียง
ทั้งจากตัวโรคเองและจากยาที่ใช้รักษา

7. มีเหตุปัจจัยใดบ้างที่ทำให้ผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์เกิดความพิการทางข้อ? 
การที่ตัวโรคเองเป็นชนิดรุนแรง และการได้รับการรักษาที่ไม่เหมาะสมหรือล่าช้า เป็นเหตุปัจจัยให้เกิดข้อถูกทำลาย ข้อผิดรูปร่างไปและเกิดความพิการทางข้อตามมาในภายหลัง

http://www.cmed.cmu.ac.th